Engelli Tanımı, Engellilik Nedir?

“Engellilik, bir hastalık değildir. Bireyin insanlık durumudur.” Engelli kavramı toplumda özürlü, sakat gibi bir çok kelime ile ifade edilmeye çalışılıyor. Peki, engelli ifadesi gerçekte ne anlama gelmektedir. Engelli tanımı, engellilik nedir.? Gelin bu kavramları tüm yönleriyle ele alalım.

Değerli okurlarım, bu içeriği yazma amacım her şeyden önce kendimin de bir engelli olmasıdır. Ayrıca Yusuf TOKMUÇ hakkında sayfasını okuduysanız eğer, mutlaka biliyorsunuzdur. Okumadıysanız bilmeniz açısından okumanızı tavsiye ederim. Bende %85-100 arası görme engelli biriyim. Yani az gören birisiyim.

Kariyer ve gelişim blogu adı altında açmış olduğum yusuftokmuc.com web sitemde başta engelliler olmak üzere tüm herkese fayda sağlayacağını düşündüğüm içerikler oluşturmayı hedeflediğimden dolayı engellilik tanımını yapmak engellilik nedir? sorusunu yanıtlamak istedim.

Engelli tanımı ve engellilik nedir? konusuna geçmeden önce isterseniz blogumda yer verdiğim Sakat mı, Özürlü mü yoksa Engelli mi? kavramlarını incelediğim ve anlatmaya çalıştığım makalemi de okumanızı tavsiye ederim.

Engellilik Nedir.? Engelli Tanımı Hakkında

TDK’nın engelli tanımı:

Türk Dil Kurumu Türkçe Sözlüğünde engelli kelimesi “Vücudunda eksik veya kusuru olan” anlamına gelmektedir.

WHO – Dünya sağlık örgütünce yapılan engelli tanımı:

Dünya Sağlık Örgütü, özürlülük kavramı hakkında aşağıdaki gibi hastalık sonuçlarına dayanan, sağlık yönüne ağırlık veren bir tanımlama ve sınıflama yapmıştır:

• Noksanlık (Impairment): “Sağlık bakımından “noksanlık” psikolojik, anatomik veya fiziksel yapı ve fonksiyonlardaki bir noksanlığı veya dengesizliği ifade eder.”
• Özürlülük (Disability): “Sağlık alanında „sakatlık‟ bir noksanlık sonucu meydana gelen ve normal sayılabilecek bir insana oranla bir işi yapabilme yeteneğinin kaybedilmesi ve kısıtlanması durumunu ifade eder.”
• Maluliyet (Handicap): “Sağlık alanında “maluliyet” bir noksanlık veya sakatlık sonucunda, belirli bir kişide meydana gelen ve o kişinin yaş, cinsiyet, sosyal ve kültürel durumuna göre normal sayılabilecek faaliyette bulunma yeteneğini önleyen ve sınırlayan dezavantajlı bir durumu ifade eder.”

Birleşmiş Milletler göre engelli tanımı:

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun kabul ettiği Sakat Kişilerin Hakları Bildirgesi’nde ise engelli tanımı “Normal bir kişinin kişisel ya da sosyal yaşantısında kendi kendisine yapması gereken işleri, bedensel veya ruhsal yeteneklerindeki kalıtımsal ya da sonradan olma herhangi bir noksanlık sonucu yapamayanlar” olarak açıklanmaktadır.

Peki, mevzuat açısından engellilik nedir.?

1.7.2005 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanan 5378 sayılı Kanun No’lu “Özürlüler ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmün Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında ki Kanunun” Tanımlar başlıklı Madde 3/a’da “Özürlü” olarak tanımlanmıştır.

İlgili kanunda özürlü: “Doğuştan veya sonradan herhangi bir nedenle bedensel, zihinsel, ruhsal, duyusal ve sosyal yeteneklerini çeşitli derecelerde kaybetmesi nedeniyle toplumsal yaşama uyum sağlama ve günlük gereksinimlerini karşılama güçlükleri olan ve korunma, bakım, rehabilitasyon, danışmanlık ve destek hizmetlerine ihtiyaç duyan kişi” olarak ifade edilmektedir.

Konu hakkında 25.4.2013 tarihli ve 6462 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle, “özürlülerin” ve “özürlüler” ibareleri sırasıyla “engellilerin” ve “engelliler” şeklinde değiştirilmiş, aynı zamanda bu kanun ile birlikte “özürlü” ibaresi tüm mevzuatlardan kaldırılmıştır.

Özürlü ibaresinin engelli olarak değişmesinin ardından engellilerin, temel hak ve özgürlüklerden faydalanması amacıyla 2005 yılında çıkartılmış olan 5378 Sayılı Özürlüler Kanunu, 5378 Sayılı Engelliler Kanunu olarak anılmaya başlamıştır.

2828 Sayılı Sosyal Hizmetler Kanununa göre engelli tanımı:

Doğuştan veya sonradan herhangi bir hastalık veya kaza sonucu bedensel, zihinsel, ruhsal, duygusal ve sosyal yeteneklerin çeşitli derecelerde kaybetmesi nedeniyle normal yaşamın gereklerine uymama durumunda olup; korunma, bakım, rehabilitasyon, danışmanlık ve destek hizmetlerine ihtiyacı olan kişiyi’ ifade eder.

Bu ve buna benzer bir çok kuruluş ve kurum tarafından yapılmış her türlü tanıma ilişkin detaylara ve engellilik hakkında ki diğer tüm bilgilere özgür ansiklopedi Wikipedia dan da ulaşabilirsiniz.

Sonuç olarak engelli tanımı: Fiziksel, zihinsel, ruhsal ve duyusal yetilerinde çeşitli düzeyde kayıplarından dolayı toplumda diğer bireyler ile birlikte eşit koşullarda tam ve etkin katılımını kısıtlayan tutum ve çevre koşullarından etkilenen bireyi ifade eder.

“Engellilik, Bir Hastalık Değildir. Bireyin, İnsanlık Durumudur.”

Yusuf TOKMUÇ-Kariyer ve Gelişim Blogumda: Engelli Tanımı, Engellilik Nedir.? konusunu anlatmaya çalıştım. İçeriği beğendiyseniz daha fazla kişiye ulaşması için paylaşmayı, içeriğe katkı sunmak isterseniz de aşağıda yer alan yorum bölümüne fikir ve görüşlerinizi bırakmayı unutmayın.