Özgüven Nedir? En Etkili Özgüven Geliştirme Yolları

Doğuştan gelmeyen ancak doğumla birlikte gelişmeye başlayan içsel bir özellik olan özgüven, nedir? en etkili özgüven geliştirme yolları nelerdir?, özgüven eksikliği nasıl anlaşılır...

Bu içeriği neden yazıyorum biliyor musunuz? Çünkü bende taa ki, 16 yaşıma kadar özgüvensizdim. Nasıl yani? anlatayım.

Tabiri caizse 16 yaşıma kadar mal gibi bir dönem geçirdim. Mal gibi derken şunu söylemeye çalışıyorum. Hayatın farkında olamayan, sorgulamayan, hayır diyemeyen, okul ve sosyal ortamlarda pasif, öz yeteneklerinden bir haber kısacası özgüveni sıfır bir çocukluk dönemi…

İşte bu içeriği kaleme almamda ki en büyük sebeplerden biri de bu diyebilirim. En etkili özgüven geliştirme yolları ile ilgili bir konu yazılacaksa dedim. En iyisini bu evrelerden geçmiş birinin yazması daha iyi olur diye düşündüm. Benim gözümde hayat, pratik yaşam becerisidir. Bu beceri ancak yaşanılarak edinilir. Kitaptan okuyarak değil. “Kitaptan okuyarak yüzme öğrenemezsiniz.” ya da sadece yüzme hakkında kitap okumuş bir kişidende yüzme öğrenemezsiniz.

İşte ben bu durumu yaşamış ve bu ve buna benzer konular üzerine sürekli kendini geliştirmiş birisi  olarak özgüven konusunu kendi bakış açım ile anlatmak istiyorum. Kaleme aldığım bu içeriğimin bir çok kişiye fayda sağlayacağını düşünüyorum. Yazıyı sonuna kadar okuduğunuzda en azından farklı bir görüş, farklı bir bakış açısı kazandıracağına inanıyorum..

Özgüven Nedir?

Özgüven: Değerliliğiniz, yeterliliğiniz, yetkinlikleriniz ve yeteneklerinize duyduğunuz inanç diyebilirim. Kendini bilme halidir. Özgüven ile ilgili çok fazla tanım yapmak mümkün.

Bir başka deyişle Özgüven, bireyin kendisine yönelik iyi, pozitif duygular geliştirmesi sonucu kendini iyi hissetmesidir. Bu iyi hissetme sonucunda kendisiyle ve çevresindeki kişilerle barışık olması demektir. Özgüven, kişinin kendine güvenme duygusu olarak tanımlanır.

Sağlıklı her canlı varlığını devam ettirmek ister. Bundan dolayı her canlı için özgüven önemli durumdur. Çünkü hayatınızın geri kalan kısmının daha güzel ve daha mutlu bir şekilde geçebilmesi için özgüveninizin yerinde olması büyük önem taşımaktadır.

Özgüveni eksik insanlar, sürekli yanlışa sürüklenir.

Kendi kararlarınızı kendiniz vermez ve istediğiniz şeylere yönelmezseniz eğer, mutsuz bir yaşamın içine düşersiniz. Kendi istediğiniz olmadığı için hatalar ve yanlışlar yapabilirsiniz. Çünkü yanlış yapmaya çok müsait bir konumda olmuş olursunuz. Bu ve buna benzer durumlar, sizin hayatınızda başarısızlıklara sebep olur. Neticesinde de çevrenizdeki insanlar tarafından birçok olumsuz eleştiri alır, mutsuz olur ve işin içinden çıkamaz duruma gelirsiniz.

“Peki, bende özgüven olup olmadığını nasıl anlarım.?” Dediğinizi duyar gibiyim. Fazla uzatmadan hemen anlatayım.

Aşağıda sıralamaya çalıştığım davranışların hepsine veya bir kaçına sahipseniz. Kesinlikle yazıyı okumaya devam etmelisiniz. Çünkü içeriğin devamında en etkili özgüven geliştirme yolları neler bundan bahsedeceğim.

• Hayır diyememe, ilişkilerinde sınır koyamama, diğerleri tarafından kullanılma.
• Sosyal ortamdan kaçınma, başkalarının önünde sunum veya konuşma yapmaktan çekinme.
• Kendini değersiz, yetersiz ve başarısız olarak değerlendirme
• Hızla umutsuzluğa kapılma.
• Diğer insanlar tarafından reddedileceğini düşünmek.
• Karar almakta zorlanmak.
• Fiziksel görünüşünü beğenmeme, olumlu yanlarının farkında olmama.
• Sevilmeme, suçluluk ve utanç hissi içinde olma.
• Fikrini söyleyememe, söylerse onaylanmayacağına veya küçük düşeceğine inanma.
• Çok fazla başkalarına ihtiyaç duyma
• Risk almaktan korkma.

Bir çoğunuzun aklından geçenleri tahmin edebiliyorum. “Tam benim durumum”, “En önemli sorunum hayır diyememek”, “peki, özgüvenimi nasıl geliştirebilirim.”

Bazıları ise bu belirtileri okudu ama kendine bir türlü itiraf edemiyor. Bu noktada şunu belirtmek istiyorum. Vücudunuzda bir hastalık olduğunu düşünüyorsunuz. Bunun için doktora gittiniz. Siz doktora hatta önce kendinize doğru bir şekilde ağrıyan yerinizi söylemezseniz. Doğru bir tedavi uygulanamaz. Haliyle doğru sonuçlar alamazsınız.

Okuyup kendine bir şeyleri itiraf edemeyenlerin ise yukarıda yer alan maddeleri bir daha okumasını istiyorum.

Hadi, gelin.! kendi yaşantılarımdan da belirli hikayeler paylaşarak özgüven nasıl geliştirilir. Şimdi bu konu üzerinde duralım.

Özgüven Geliştirme Yolları

Özgüven geliştirme yolları ile ilgili Google arama motoru veya Youtube video izleme  platformu üzerinden araştırma yaptığınız zaman göreceksiniz. Çok sayıda makale ve video içeriği bulabilirsiniz. Neredeyse hepsi bir birinin aynısı. Ben size tamamen kendi yaşantıma dayanarak elimden geldiğince benzersiz bir içerik oluşturmak istiyorum.

Yukarıda belli bir yaşa kadar özgüvensiz bir dönemim olduğunu ifade etmeye çalışmıştım. İşte, ben nasıl öyle bir dönemin ardından hayatın farkında olmayı başarabildim. Tek tek eksiksiz anlatayım.

1-Kendinizi Tanıma Yolculuğuna Çıkın: Takriben 15 ya da 16 yaşıma kadar özgüvensizdim. Lise birinci sınıfın sonunda yaz tatilinde tüpçüde çalışmaya başladım. O tatil döneminde görme kaybı gelişti. O görme kaybının ardından çok kısa olsa da hayatımın belli bir dönemi bunalım geçti.

O çöküntü ve bunalım ile birlikte kendinizi sorgulamaktan tutunda hayatınızın her aşamasını gözden geçiriyor ve sorguluyorsunuz. Her ne kadar çöküntü halindeyken sorgulamalar biraz acımasız olsa da en azından benim için kendimi keşfetme yolculuğunda önemli bir aşamaydı.

Kendimi tanıma yolculuğuna bilinçli bir şekilde çıkmamış olsam da beni ben yapan önemli dönemlerden biriydi diyebilirim. Peki, herkesin illa ki, kendini tanıma yolculuğuna çıkabilmesi için böyle zor dönemlere ihtiyacı var mı? insanın kendini tanıyabilmesi için illa ki, böyle çöküşlere ihtiyacı var diyemem. Ancak şu da bir gerçek böyle durumlar, insanın kendini keşfetmesine yardımcı oluyor.

Kendini tanıma öyle kolay bir şey değil, bir ömür sürecek uzun bir yolculuk. Bu bilinçle kendini tanıma serüvenine bir şekilde en erken başlamak gerekiyor.

2-Kişisel SWOT Analizi Yapın: Hayatta başarılı bir şekilde özgüven sahibi olabilmemiz için kişisel yeteneklerimizi tam anlamıyla kullanmamız fark etmeniz çok önemlidir.  zayıf noktalarımızı da farkında olmamız gerekiyor.

Kişisel SWOT analizinizi yaparken kendinize bazı kalıp soruları sormanız gerekiyor. Bu soruları yanıtlayarak özgüveninizi daha sağlam temellere dayandırabilirsiniz. Swot analizi dört aşamadan oluşmaktadır. Güçlü ve zayıf yönleriniz ile fırsat ve tehditler diyebilirim. Bu dört aşamanın iyi analiz edilmesi gerekiyor. İyi analiz edildikten sonra ise güçlü yönleriniz ile hareket etmeniz özgüveninizin gelişmesine fayda sağlayacağını düşünüyorum.

3-İçgörü Kazanın, Farkındalığınızı Geliştirin: Özgüven geliştirme yolları arasında en sevdiğim başlık, en önem verdiğim konu diyebilirim. Farkındalık seviyenizi yükseltin. Her yaşanan olayın bir yani her edinilen tecrübenin bir kazanım olduğunun kesinlikle farkına varın.

Bu önemli noktanın farkında olursanız gerçekten bir çok yaşananın ardından çok fazla ders çıkartabileceksiniz. 15 yaşında bir ergen düşünün. Tamamen görüyorken, %85’ini kaybediyor. Zaten özgüven yok. Ne büyük bir yıkım değil mi?

Benim bu durumu kabul etmem  neredeyse tam bir yıl. Ne zaman ki, görme engelli olduğumu kabul ettim. İşte o zaman hayatımda ki en önemli farkındalığı kazandım. (Tabii, bu durum ile ilgili anlatılması gereken çok şey var. Farkındalık başlığında yeterli odluğunu düşünüyorum.)

Bu içgörü ve farkındalık özelliğinizi geliştirmeye başladınız andan itibaren kendinizin farkında olmaya başlayacaksınız. Bu durum sizin özgüven geliştirmenizde en büyük yardımcınız olacak.

4-Bedeninizi Tanıyın, Kendinizle Barışın: Hepimizin doğuştan veya sonradan oluşan özelliklerimiz var. Kimisi bu özellikleri ile şirin, tatlı, sempatik görünürken kimisi ise daha ilk tanıştığımız andan itibaren antipatik görünüyor.

Bir insanı sempatik veya antipatik gösteren en önemli unsurların, kişinin bedenini ne kadar tanıdığı ve buna bağlı olarak kendisiyle ne derece barışık olduğu ile ilgili diyebilirim.

Kendisiyle barışmış olan bir kişi, girdiği her ortamda herkese sempatik gelir. Çünkü belirgin olan bu özelliği ile ilgili önce kendisi yapar kendine şakayı, kolayca herkesle esprileşebilir. Bu belirgin özelliği hakkında bundan dolayı kimseye antipatik gelmez.

Bu noktada engelliler ile ilgili sevdiğim bir söz var. “Engellilik Bir Hastalık Değildir. Bireyin İnsanlık Durumudur.” Bu ne demek biliyor musunuz?

Engelliliğin bir eksilik olmadığını, engelliliğin bir hastalık olmadığını anlatmaya çalışıyor. Kişinin engel durumu ne ise o artık kişinin bir özelliğidir. Demeye çalışıyor.

Kendinizle barışmaya çalışın. “Sen kendine nasıl davranırsan, herkes sana aynı şekilde davranır.”

5-Kendine Değer Ver. Kendine Saygı ve Sevgi Göstermeye Çalış: Bu maddeyi kendimden yola çıkarak somutlaştırmak istiyorum. Görme kaybının oluşması beraberinde sorgulamaları getirdi. Ardından kendimi tanıma yolculuğu başladı. Gün geçtikçe güçlü ve zayıf yönlerimin ne olduğunu anlamaya başlayınca neyi ne kadar yapabileceğimi yani sınırlarımı öğrendim.

“İnsanoğlu hayatın değerini, bir şeyleri kaybedince anlıyormuş.”

Bu süreç benim farkındalık düzeyimi arttırdı. İçgörü kazanmamı sağladı. Bu noktada beni ben yapan en önemli farkındalığım ise artık görme engelli olduğumu anlamış olmamdı. Çünkü ne olursa olsun bulunduğun koşulları, ancak kabul ettiğinde değiştirebilirsin.

Bu farkındalığın oluşması yani vücudumda oluşan eksikliği kabulleniş, kısa zamanda kendimle barışmamı sağladı. Kendimi hiç olmadığım kadar sevmeye ve değer vermeye başladım.

Sevdiğiniz bir yemek düşünün. Onun tarifini birine anlatırken ne büyük iştahla anlatırsınız. Değil mi? işte, insanoğlu da kendini sevdiğinde kendini bir o kadar güzel anlatır. Bir o kadar kendini güzel ifade eder.

6-Güçlü ve Olumlu Yönlerine Odaklan, Hedef Belirle: İnsan garip bir yaratık; nedense başkalarının olumlu ve üstün yönlerini görmeye eğilimli olan (komşunun tavuğu komşuya kaz görünür) insan, iş kendisine gelince genelde olumsuz yönlerine odaklanır.

Oysaki insanın kendi güçlü ve olumlu yönlerine odaklanması ve onları görerek, onlardan güç alarak motive olması gerekir.

Şimdi, bu yazıyı okumayı bir süreliğine bırakıp şunu yapmanı istiyorum.

Özgüven geliştirme arayışında isen, bunu kendi olumlu yönlerinde aramalısın; bunun için de eline bir kağıt kalem alıp bu yönlerini teker teker yazmalısın.

Bu uygulama sonrasında elde edeceğin sonuçlar ile küçük veya büyük hiç önemli değil, hedef belirle inan bu senin vizyonunu değiştirecek. Özgüvenini arttıracak.

7-Bilgi ve Kültür Düzeyini Arttır, Sürekli Kendini Geliştir: Sürekli gelişim aşığı birisi olarak bu özgüven geliştirme adımını çok önemsiyorum.

Öğrenmeyi hiç bir zaman hayatından çıkarma: kitap, dergi, gazete, oku. Haber, belgesel, bilgi yarışması, faydalı youtuber izle. Eğitimlere, seminerlere katıl. 7’den, 70’e her türden insanla otur, feyz al.

8-Spor ve Egzersiz Yapın: Spor ve egzersizin bir insana ne derece faydalı olacağını anlatmama gerek yok. Fitness yaptığınızı hayal edin. Kollarınızın. omuzlarınızın, göğüsünüzün yani tüm vücudunuzun geliştiğini düşünün. Resmen özgüven tavan.

Bu durum tüm spor dalları için geçerli. Siz spor yaptığınızda işin psikolojik boyutunun dışında fizyolojik olarak hormonların hareketlendiği bilimsel olarak kanıtlanmıştır.