İnsanlar doğar, büyür ve ölür. Doğum ile ölüm arasında yani hayatımızın büyük çoğunluğunda varlığımızı devam ettirebilmek için çalışmamız gerekir. Böyle uzun bir çalışma hayatının ardından ise herkes normal yollarla emeklilik ister. Ancak iş kazaları, meslek hastalıkları ya da hiç beklenmedik ağır engellilik durumları çalışma hayatımızı kesintiye uğratabiliyor. Bu durumda olan bu durumu yaşayan kişilere malulen emeklilik hakkında bilgiler vermeye çalışacağım.
Öncelikle malulen kelimesinin anlamından bahsetmek istiyorum. Malulen kelimesi: Sakat durumunda olan, hasta olan ya da iş göremez durumunda olan anlamlarına gelmektedir. Malulen emeklilik ise böyle bir hastalığa sahip olan kişinin artık iş göremeyecek durumda olması ve emekli olmaya ihtiyaç duymasıdır.
Sosyal Güvenlik Kurumuna bağlı olarak çalışan vatandaşların, iş hayatlarında sağlıklı ve daha verimli olarak çalışmalarına engel olacak düzeyde bir sağlık sorunun oluşmasının ardından malulen emekli olabilme hakları bulunmaktadır. Ancak 4A (SSK), 4B (Bağ-Kur) ve 4C (Emekli Sandığı) kapsamında çalışan vatandaşların malulen emekli olabilmek için gereken bazı şartlar bulunmaktadır.
Bu içeriğimde malulen emeklilik nedir? malulen emeklilik şartları neler? Kimler malulen emekli olabilir? Malulen emeklilik hangi hastalıkları kapsar? Kısaca malulen emeklilik hakkında tüm detaylardan bahsetmeye çalışacağım.
Not: Malulen emeklilik ile engellilik durumundan kaynaklı erken emeklilik bir birine çok fazla karıştırılıyor. İkisi bir birinden farklı emeklilik sistemi diyebilirim.
Malulen Emeklilik Hakkında
Çalışanın iş hayatına başladıktan sonra iş kazası, meslek hastalığı ya da sağlık sorunlarına yakalanmasının ardından çalışanlarda belirli iş gücü kayıpları oluşmaktadır.
İş gücü kaybı oluşan çalışanın yeniden iş bulması veya mevcut işinde çalışmasının zor olması hatta imkansız hale gelmesinden dolayı çalışanın kaybı sonucu oluşan mağduriyetini telafi etmek amacıyla uygulanan bir emeklilik sisteminin adı diyebilirim.
Nitekim 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4. bölümü uzun vadeli sigorta hükümlerini açıklarken, Kanunun 25. maddesi ise malul sayılmayı anlatmıştır.
Kimler Malulen Emekli Sayılabilir?
5510 sayılı Kanunun 25. maddesi kapsamında sigortalının veya işverenin talebi üzerine kurumca yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurullarınca usulüne uygun düzenlenecek sağlık raporları neticesinde, 4-a ve 4-b kapsamındaki sigortalılar için çalışma gücünün ve iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az %60’ını, 4- c kapsamındaki sigortalılar için çalışma gücünün en az %60’ını kaybettiği veya vazifesini yapamayacak derecede meslekte kazanma gücünü kaybettiği Kurum Sağlık Kurulunca tespit edilen kişiler malulen emekliliğe hak kazanabilmektedir.
Malulen Emekli Olma Şartları Nelerdir?
Malulen emeklilik sadece iş kazası ve meslek hastalıkları ile ilgili değildir. Günümüzde artık sıkça görülen çeşitli bir çok hastalık da kişiye malulen emekli olabilme hakkını vermektedir.
Malulen emekli olma şartlarını en güncel ve en anlaşılabilir haliyle aşağıya aktarıyorum.
En az on yıldan beri sigortalı bulunup, toplam olarak 1800 gün veya başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malûl olan sigortalılar için ise sigortalılık süresi aranmaksızın 1800 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması şartlarına haiz olmanız gerekir.
Malulen Emeklilik Başvurusu Nereye Yapılır?
Malulen emeklilik için önce malullük durumunuzun tespiti gerekiyor. Bunun için bağlı bulunduğunuz Sosyal Güvenlik İl veya Merkez Müdürlüğünün ilgili servislerine başvurabilirsiniz.
Malulen Emeklilik Aylığı Hangi Hallerde Kesilir?
Malulen emeklilik aylığı alan kişilerin maaşları, yapılan muayeneler sonrasında malullük durumu ortadan kalkması durumunda ve herhangi bir sigortalı işte çalışmaya başlanması halinde kesilmektedir.
Buna göre malulen emekli aylığı alan bir kişi herhangi bir sigortalı işte çalışmaya başlar ve sigortası gösterilirse bu kişilerin aldığı malulen emeklilik maaşı kesilecektir.
Malulen emekli aylığı alan kişi, sigortalı bir işe başladığından dolayı maaşın kesilmesi durumunda, sigortalı kişi işten ayrıldıktan sonra tekrar malullük aylığı için başvuru yapabilir. Sağlık kurumu tarafından muayene edilmesi ve maluliyet durumunun tespit edilmesi halinde malulen emeklilik aylığı tekrar bağlanabilir.
Malulen Emeklilik İçin Borçlanmayla Gün Tamamlanır Mı?
Malulen emekli olma başvurusunda bulunmak isteyen kişinin, başvuru tarihi itibariyle 1.800 gün primi yok fakat borçlanabileceği bir süre var ise ve bu süreyi borçlanması durumunda prim günü sayısı 1.800’e ulaşıyorsa, bu durumda SGK sevk işlemini gerçekleştirmektedir.
Diğer bir ifadeyle hastalığınız işe başladıktan sonra ortaya çıktı fakat prim gününüz ya da sigortalılık süreniz yetersiz. Bu durumda eğer askerlik, yurtdışı veya doğum borçlanması gibi bir imkanınız varsa, eksik günlerinizi tamamlayabilir ve borçlanma sonrasında malulen emeklilik talebinde bulunabilirsiniz.
Malulen emeklilik hakkında daha detaylı ve resmi bilgiye Sosyal Güvenlik Kurumunun sgk.gov.tr adresinde yer alan Maluliyet Rehberi sekmesinden ulaşabilirsiniz.
Yusuf TOKMUÇ-Kariyer ve Gelişim Blogumda: Malulen Emeklilik Hakkında anlatımda bulunmaya çalıştım. İçeriği beğendiyseniz daha fazla kişiye ulaşması için paylaşmayı, içeriğe katkı sunmak isterseniz de aşağıda yer alan yorum bölümüne fikir ve görüşlerinizi bırakmayı unutmayın.
0 Yorum